“Μαθαίνουμε … Παίζοντας”

Το παιχνίδι αποτελεί μια ανάγκη, μια ψυχοσωματική ορμή του οργανισμού, η οποία διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στη σωματική, ψυχο-πνευματική, και κοινωνική ανάπτυξη του ατόμου (Carvey, 1990). Οι επιδράσεις και η σημασία του στην ανάπτυξη των παιδιών κατά την προσχολική και σχολική ηλικία, είναι θέμα που ιστορικά έχει απασχολήσει τους ειδικούς στους τομείς τόσο της Παιδαγωγικής, όσο και της Ψυχολογίας. Το παιχνίδι ασκεί καθοριστική επιρροή στη διαδικασία της μάθησης, αφενός θέτοντας τις βάσεις για την άρτια ανάπτυξη του παιδιού και αφετέρου καλύπτοντας ένα μεγάλο εύρος δεξιοτήτων, αισθητικών, κινητικών, νοητικών και κοινωνικών. Αποτελεί μέσο βιωματικής μάθησης και συμβάλει στην ισορροπημένη ανάπτυξη και στην ψυχική υγεία του ατόμου.
Η αξία του παιχνιδιού στη μαθησιακή διαδικασία ερμηνεύεται από ποικίλες θεωρίες που προέρχονται από διάφορα επιστημονικά πεδία όπως η ψυχανάλυση, η γνωστική και εξελικτική ψυχολογία, η παιδαγωγική αλλά και η κοινωνιολογία, συσχετίζοντας το με την ολόπλευρη ανάπτυξη του παιδιού. Σύμφωνα με τον Πλάτωνα «Μετά παιδείας και ηδονής μανθάνειν» (Κωνσταντινίδου, 1988), ενώ ο Piaget (1962) θεωρεί το παιχνίδι ως μια προσαρμοσμένη συμπεριφορά που βοηθά στην εξέλιξη της σκέψης. Ο Vygotsky (1978) αναφέρει πως το παιχνίδι είναι μια ευκαιρία για τα παιδιά να μάθουν περισσότερα για τον κόσμο τους, να ανακαλύψουν νέες ιδέες και να ενισχύσουν τη φαντασία τους.
Ασπαζόμενοι το σημαντικό ρόλο του Παιχνιδιού στην μάθηση θα προσπαθήσουμε να αναλύσουμε την πρότασή μας. Οι αυθεντικές καταστάσεις κυκλοφοριακών συνθηκών που θα επικρατούν στο Πάρκο Κυκλοφοριακής Αγωγής θα υλοποιούν μια σειρά από παιχνίδια για την κυκλοφοριακή αγωγή και την οδική ασφάλεια.
Υπάρχει η δεδηλωμένη επιθυμία των εκπαιδευτικών να αναπτυχθεί ένα ολοκληρωμένο εκπαιδευτικό πακέτο, που θα αξιοποιεί τις δυνατότητες του Πάρκου με απλά και δημιουργικά μαθήματα κυκλοφοριακής αγωγής, παιχνίδια κυκλοφοριακής αγωγής και παιχνίδια εξοικείωσης, που θα επιτυγχάνουν άμεσο οπτικό αποτέλεσμα. Επίσης θα προσεγγίζεται η γνώση διαθεματικά και βιωματικά. Στα παραπάνω θα υπάρξει συνεργασία με τη Διεύθυνση Π.Ε. Εκπαίδευσης Ν. Χαλκιδικής, με το Τμήμα Σχολικών Δραστηριοτήτων Π.Ε. Χαλκιδικής και το Τμήμα της Τροχαίας Ν. Μουδανιών που μέσα από τις επιστημονικές δομές που διαθέτουν θα επιμορφώσουν και υποστηρίξουν την προσπάθειά μας. Πέρα από τα οφέλη του παιχνιδιού στο Πάρκο, που αναφέρθηκαν παραπάνω, οι μαθητές θα αποκτούν κοινωνικές δεξιότητες, όπως δεξιότητες επικοινωνίας με συνομηλίκους, επιτυχή επίλυση οδικών προβλημάτων, ικανότητα αυτορρύθμισης της συμπεριφοράς τους, καθώς και έλεγχο των συναισθημάτων τους.
Είναι γνωστό ότι, από τα πρώτα νηπιακά χρόνια οι πληροφορίες καταγράφονται ανεξίτηλα στον παιδικό εγκέφαλο. Τα παιδιά μαθαίνουν από εικόνες-παραδείγματα και διαπαιδαγωγούνται ανάλογα. Οι εικόνες που αθροιστικά εισπράττονται από τα παιδιά είναι εκείνες με τις οποίες έρχονται σε καθημερινή οπτική επαφή. Ας σκεφτούμε μερικές από αυτές σχετικά με την κυκλοφοριακή αγωγή: οδηγοί χωρίς ζώνη, που μιλούν στο κινητό, που παραβιάζουν σηματοδότες, που φέρονται με αγένεια ή και επιπολαιότητα, μοτοσικλετιστές χωρίς κράνος κ.ά. Αυτές τις εικόνες προσδοκούμε να αλλάξουμε στο μέλλον με την καθημερινή οπτική επαφή με το Πάρκο.
Πινακίδες σήμανσης μικρές που θα μπορούν να τις τοποθετούν στα κατάλληλα σημεία
Θα οδηγούν και θα εφαρμόζουν τον ΚΟΚ με αυτοκινητάκια που είναι οικεία σε αυτά.
Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι το παιχνίδι δεν έχει θετικά αποτελέσματα μόνο στα παιδιά τυπικής ανάπτυξης, αλλά και στα παιδιά με συναισθηματικά, συμπεριφορικά, καθώς και μαθησιακά προβλήματα. Πιο συγκεκριμένα, ιδιαιτέρως βοηθητικός είναι ο ρόλος του παιχνιδιού στα παιδιά με αυτισμό και με Asperger, καθώς μαθαίνουν να αναγνωρίζουν τα συναισθήματά τους, αλλά και τα συναισθήματα των άλλων. Αλλά και στα παιδιά με δυσκολίες μάθησης η παιγνιώδης μάθηση θεωρείται η πιο αποτελεσματική μορφή μάθησης, διότι ενισχύεται η αυτοεικόνα τους και τα κίνητρα για ενεργό συμμετοχή.
Οι σύγχρονες παιδαγωγικές θεωρίες αναγνωρίζουν το ρόλο του περιβάλλοντος στην αγωγή και το θεωρούν ως έναν από τους παράγοντες της παιδαγωγικής διαδικασίας και εργαλείο στα χέρια του παιδαγωγού. Η υλοποίηση του προτεινόμενου σχεδίου αναμένεται να συμβάλλει θετικά στη βελτίωση της σχολικής ζωής και στην ποιοτική αναβάθμιση του εκπαιδευτικού έργου.
Το Πάρκο πέρα από του μαθητές του Δημοτικού Σχολείου Ολύνθου θα διοργανώνει σε συνεργασία με τη Δ/νση Α/θμιας Εκπ/σης Χαλκιδικής δια της Υπεύθυνης Σχολικών Δραστηριοτήτων, με το Τμήμα Παιδείας Δήμου Πολυγύρου, την Τροχαία Πολυγύρου και τους Συλλόγους Διδασκόντων, Γονέων & Κηδεμόνων του Δημοτικού Σχολείου Ολύνθου εκπαιδευτικές επισκέψεις στο πλαίσιο προγραμμάτων σχολικών δραστηριοτήτων Κυκλοφοριακής Αγωγής. Θα μπορούν να συμμετέχουν και σχολεία από όλο το νομό και από όμορους νομούς σε ενημερωτικά προγράμματα που θα υλοποιούνται από εκπαιδευτικούς και ειδικούς. Θα αποτελέσει μια καλή επιλογή, διότι τα Σχολεία που επισκέπτονται τον Αρχαιολογικό χώρο της Ολύνθου, δεν έχουν σε κοντινή απόσταση άλλους χώρους ώστε να «γεμίσουν» το πρόγραμμα της εκδρομής τους.
Συνοψίζοντας, πιστεύουμε ότι η πρότασή μας υπερτερεί έναντι των κλασικών Πάρκων Κυκλοφοριακής Αγωγής, διότι:
• Ο χώρος είναι άμεσα προσβάσιμος από τους μαθητές.
• Διαθέτει τα πλεονεκτήματα ενός Πάρκου Κυκλοφοριακής Αγωγής χωρίς τα προβλήματα που παρουσιάζουν αυτά.
• Το κόστος κατασκευής και συντήρησης είναι μικρό σε σχέση με τα οφέλη του
• Η γνώση θα παρέχεται με παιγνιώδη μορφή.
• Θα αποτελέσει πρότυπο καλής πρακτικής.